Komunikat Biura Prasowego IMGW-PIB
Zmiana czasu a organizm człowieka:
Cykliczna zmiana czasu zimowego na letni nie jest przypisana do konkretnej daty – zawsze
odbywa się w ostatnią niedzielę marca. W tym roku przypada 26 marca. Myślą przewodnią
okresowego przestawiania zegarków było lepsze wykorzystanie dłuższego dnia w
cieplejszej połowie roku, stąd m.in. angielska nazwa daylight saving time (DST). Poniżej
podpowiadamy, jak w kilku krokach poradzić sobie w tym trudnym okresie, a także
tłumaczymy, jak prognozowana pogoda wpływać będzie na organizm człowieka.
Jeśli w najbliższą niedzielę obudzimy się jak zwykle o godzinie 8:00 czasu letniego (godzina
7:00 obowiązującego do soboty czasu zimowego), będzie to oznaczało, że spaliśmy o godzinę
krócej. Dla większości z nas zmiana ta powinny być nieodczuwalna, ale u osób zmęczonych,
chorych, mających problemy ze snem lub z zaburzonym cyklem okołodobowym (np. osoby
pracujące w trybie zmianowym) ubytek jednej godziny snu może mieć przykre
konsekwencje. Najczęściej pojawiające się następstwa to: pogorszone samopoczucie,
nadmierna senność, rozdrażnienie wynikające z niewyspania, pogorszona sprawność
psychofizyczna, osłabienie zdolności koncentracji uwagi, gorsze radzenie sobie ze stresem
i mniejsza tolerancja bólu. Badania wykazały, że krótko po zmianie czasu zimowego na letni
dochodzi do większej liczby wypadków drogowych oraz w miejscach pracy, a wypadki
te są zwykle tragiczniejsze w skutkach.
W pierwszych dniach po zmianie czasu wiele osób ma problem z zasypianiem. Świadomość,
że następnego dnia rano trzeba wcześnie wstać może być frustrująca, a narastający stres
dodatkowo utrudnia zasypianie. Okres przyzwyczajania się do „nowego czasu” jest zależny
od wielu czynników, np. stanu zdrowia, sprawności fizycznej, stanu psychicznego itp. Jedni
poradzą sobie z tym wyzwaniem niemal od razu, natomiast dla innych może to być nie lada
kłopot. Poniżej podpowiadamy, jak w kilku prostych krokach poradzić sobie w tym trudnym
okresie przejściowym.
W sobotę (25 marca) wieczorem warto zapewnić sobie większą niż zwykle dawkę relaksu.
Przed pójściem spać można wziąć odprężającą kąpiel, włączyć muzykę, która nas uspokaja
lub poświęcić czas na czytanie książki (w przypadku ebooka najlepiej na czynniku z ekranem
e-ink, który nie emituje światła). Warto ograniczyć korzystanie z ekranów elektronicznych
(emitują dużo niebieskiego światła, utrudniającego zasypianie) i ekspozycję na intensywne
światło, zwłaszcza o niebieskiej barwie. W godzinach wieczornych rekomenduje
się doświetlanie pomieszczeń światłem o ciepłej barwie, przywodzącej na myśl zachodzące
2 BIURO PRASOWE IMGW-PIB
słońce. Przed położeniem się do łóżka, jeśli stan aerosanitarny w okolicy na to pozwala,
warto przewietrzyć sypialnię. W zasypianiu mogą nam również pomóc ćwiczenia
oddechowe.
W niedzielę (26 marca) rano dobrym pomysłem na rozbudzenie organizmu może być
włączenie energetyzującej muzyki naszego ulubionego zespołu. Bodźce dźwiękowe
powinny pobudzić nas do działania, ułatwiając wstanie z łóżka. Pomocne okazać się może
także doświetlanie białym lub niebieskim światłem – to ostatnie jest odbierane przez nasz
organizm jako brzask – sygnał dla szyszynki, informujący o konieczności zaprzestania
wydzielania melatoniny, czyli hormonu snu. Na początku dnia warto też podjąć aktywność
fizyczną o małej intensywności, np. ćwiczenia gimnastyczne, które pobudzą krążenie
i rozruszają organizm przed zaplanowanymi obowiązkami.
Jeśli w godzinach przedpołudniowych nadmierna senność nie będzie ustępowała, możemy
wspomóc się mocną herbatą (zawiera pobudzającą teinę) albo napojami z kofeiną (np.
kawa, yerba mate). Należy pamiętać, aby nie przekraczać umownej bezpiecznej dobowej
dawki kofeiny – 400 mg (ok. 4 filiżanek kawy) – oraz ograniczyć jej przyjmowanie
w godzinach późnopopołudniowych i wieczornych. Osobom szczególnie silnie odczuwającym
niekorzystny wpływ zmiany czasu zalecana jest krótka, maksymalnie 20-minutowa drzemka
w ciągu dnia. Odradza się dłuższe odsypianie, zwłaszcza późnym popołudniem, gdyż może
to na tyle mocne niwelować uczucie zmęczenia pod koniec dnia, że nie będziemy czuli
się senni. To dodatkowo tylko pogłębi zaburzenia cyklu okołodobowego.
Jeśli uciążliwości związane ze zmianą czasu będą się utrzymywały przez kilka nocy, warto
zastanowić się nad podjęciem dodatkowej aktywności fizycznej w ciągu dnia. Ruch
dopasowany do stanu naszego zdrowia i kondycji fizycznej powinien spowodować,
że będziemy zmęczeni bardziej niż zwykle i gotowi położyć się spać wcześniej niż zwykle.
Pamiętajmy, aby treningu (zwłaszcza intensywnego) nie planować na godziny wieczorne –
taka aktywność silnie pobudza organizm i może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego.
Warunki biometeorologiczne w Polsce w niedzielę (26 marca)
W nocy w całym kraju porywisty wiatr, a na północy i w centrum także lokalne burze, będą
niekorzystnie wpływać na jakość wypoczynku (trudność z zasypianiem, możliwe wybudzanie
ze snu), przyczyniając się do uczucia zmęczenia już od godzin porannych. W ciągu dnia Polska
będzie pod wpływem niżów znad Bałtyku i zachodniej Europy, a z zachodu na wschód kraju
przemieszczać się będą kolejne układy frontów atmosferycznych. Pogoda z przeważnie
dużym zachmurzeniem i ograniczonym dopływem bezpośredniego promieniowania
słonecznego (zwłaszcza w pierwszej połowie dnia) będzie niekorzystnie wpływać na ogólne
samopoczucie, mogąc wzmagać uczucie senności. Okresami, w czasie większych przejaśnień,
niekorzystne warunki biometeorologiczne będą słabły do obojętnych. Utrzymujący
się prawie w całej Polsce porywisty wiatr, a na wschodzie kraju również burze, będą działały
pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy człowieka, u wielu osób mogąc wywoływać
niepokój i drażliwość. Przed wyjściem z domu warto zaopatrzyć się zarówno w odzież
3 BIURO PRASOWE IMGW-PIB
chroniącą przed porywami wiatru i opadami deszczu, jak i w okulary przeciwsłoneczne.
Alergicy planujący wydłużony pobyt na terenie otwartym powinni pamiętać, że rozpoczął
się okres pylenia roślin wczesnowiosennych, w tym leszczyny i olszy.
Dodatkowe informacje 24h/dobę:
IMGW-PIB Biuro Prasowe
Twitter: https://twitter.com/IMGWmeteo
E. biuroprasowe@imgw.pl | T. (+48) 503 122 100
SERWIS POGODOWY DLA POLSKI: https://meteo.imgw.pl/
APLIKACJA MOBILNA: http://aplikacjameteo.imgw.pl/
SERWIS Z CAŁOROCZNĄ POGODĄ DLA GÓR: http://gory.imgw.pl/
DARMOWY WIDGET POGODOWY: http://widgetmeteo.imgw.pl/
IMGW-PIB. Instytut pełni kluczową rolę w osłonie meteorologicznej kraju od 1919 roku. Od Tatr po
Bałtyk, od Karpat po Zalew Szczeciński analizujemy, dostarczamy prognozy i wydajemy ostrzeżenie.
Nasze systemy informacyjne i rozwiązania działają 24/7 przez cały rok, wsparte wiedzą i
doświadczeniem analityków i specjalistów meteorologii i hydrologii. Jesteśmy Instytutem
skupiającym wysokiej klasy specjalistów i dysponujemy niezbędną infrastrukturą do pracy nad nim.
Pogoda i klimat to jeden z najważniejszych tematów we współczesnym świecie.